Begrip en dialoog

“Het ontstaan van het project was eigenlijk toeval,” zegt Dieuwke Goedemé, cultuurfunctionaris van de Rode Antraciet. Serge Rooman, het inrichtingshoofd van de gevangenis, zat al langer te denken aan een project samen met de gemeenteschool. Met drie organisaties (de Rode Antraciet, De Huizen en Avansa) startten we project Dialoog. De komende drie jaar gaan we op zoek naar een samenleving die inzet op verbondenheid, én het herstellen van relaties na conflictsituaties. Dat doen we via lezingen, debatten, films, vertellen van verhalen over herstel, burgerpanels en een heuse herstelconferentie.”

Dieuwke: “Deze activiteit paste mooi in dat idee. Heel het project kon ook coronaproof, en de school wou nu al meedoen. Dat kwam allemaal mooi uit. De Wall staat klaar. De kinderen trekken vandaag op tocht doorheen de kolonie, en de minister vereert ons met een bezoek.”

“De kinderen stelden een dertigtal vragen. Die waren vaak heel concreet: moeten jullie ook een mondmasker dragen? Kunnen jullie fitnessen? Dat zorgde voor spontane, eerlijke antwoorden.”

Mensen van vlees en bloed

Serge Rooman: “De kinderen hebben de voorbije maanden door corona kunnen ervaren wat vrijheidsberoving kan betekenen: dat was de insteek om vragen te bedenken. Hun vragen komen uit hun dagelijks leven. Voor ons is het opzet vooral om de beeldvorming bij te stellen die bij hen leeft: gevangenen dragen bij ons geen pyjamapakken en zitten niet gekluisterd aan een zware bol, maar het zijn mensen van vlees en bloed die bij ons een hele tijd verblijven en intussen werken aan een tweede kans.”

“Op termijn is het onze ambitie om zo’n projecten ook open te trekken naar de andere basisscholen. We willen zelfs naar de scholen trekken om ons verhaal te brengen. In de eerste plaats willen we aan de lokale gemeenschap duidelijk maken wie hier in de gevangenis zit en wat er hier gebeurt. Zo’n dialoog tussen de buitenwereld en gedetineerden komt op termijn iedereen ten goede. Dat probeerden we eerder al uit met de Wall of Respect en de Wall of Light die we hier maakten.”

Onder de indruk

Minister Van Quickenborne: “Gevangenissen blijven in onze samenleving, zelfs voor de lokale bewoners, vaak een blinde vlek. Er is weinig contact tussen de instelling en de omwoners. Justitie wil graag helpen om dat beeld van wat er binnen precies gebeurt, bij te stellen. En dat dat hier letterlijk op de muur van de gevangenis kan, op een drukbezocht wandelpad, lijkt me ideaal.”

“Ik bezocht gisteren het transitiehuis in Mechelen. Daar verblijven vijftien mensen, die aan het eind van hun detentie terug hun weg in de maatschappij zoeken. Dat is succesvol: twaalf ervan hebben al werk gevonden. Dat systeem bestaat al langer in het buitenland. In Nederland zorgt het ervoor dat mensen niet snel opnieuw in de gevangenis belanden – en dat moet juist de bedoeling van justitie zijn.”

“Maar voor de 10.500 gevangenen die we momenteel hebben, kunnen we niet op korte termijn op zo’n systeem overschakelen. Mettertijd willen we wel meer inzetten op detentiehuizen. Daar heeft justitie al geld voor voorzien. Vanaf 1 december willen we kortgestraften ook effectief in detentie nemen. Nu krijgen ze al gauw automatisch een enkelband voor de duur van hun straf. In die detentiehuizen zouden 40 tot 70 gedetineerden terechtkunnen, in een minder streng regime. Daarvoor zoeken we nu in verschillende steden bijv. leegstaande woonzorgcentra die we daarvoor zouden kunnen inschakelen.”

Reportages

Dit artikel verscheen eerder in www.merksplas.NU

Karrewiet maakte er ook deze reportage over.

RTV maakte deze:

Foto’s van Eddy Meijs