De media berichten ons dagelijks over misdaad en straf. ‘Eigen schuld, dikke bult’, zeggen we dan, ‘wie zijn billen verbrandt, moet op de blaren zitten.’ Of: ‘Boontje komt om zijn loontje.’ Is er dan een alternatief? Kunnen we streven naar herstel voor zowel slachtoffer, dader en samenleving? Wat betekent dat? En hoe doen we dat dan?
In 1943 schoof Ray Johnson, een Amerikaans beeldend kunstenaar, een ansichtkaart door een brievenbus. Dit was niet zomaar een kaart, maar het begin van een kunstbeweging die bekendstaat als mail art, post-kunst.
Het is een koude winteravond wanneer we aanmeren in de gevangenis van Hoogstraten, voor een gesprek tussen een groep vrije burgers en gedetineerden met als netelig thema: misdaad, straf, herstel.
Een gevangenis is op het eerste gezicht niet de meest logische plek om een exposé over eerlijke handel te houden, maar juist daarom is het ook zo zinvol. CAW De Kempen en Avansa Kempen nodigden Oxfam Wereldwinkel uit Hoogstraten uit om een uiteenzetting over fair trade te geven in de gevangenis van Merksplas.
“Stel: je legt een kapot horloge in de schuif en na acht jaar trek je die schuif open. Antwoord met ja of neen: denk jij dat die horloge dan hersteld is?”
In de podcastreeks ‘Iedereen levenslang?’ praat verhalenmaker Ng Sauw Tjhoi met Nick, Melinda, Ismail, Steven, Els en Dominique. Wat die gemeen hebben? De gevangenis.
Het filmfestival Ciné Détiné vertoont tijdens de Week van Herstel (van 20 november tot 27 november) op verschillende locaties in Vlaanderen en Brussel films met focus op ‘misdaad, straf en herstel’.
Avansa Kempen, beweging.net, Bibliotheek Turnhout, Erfgoed Noorderkempen en Stuifzand rolden in 2021 ‘Het Kempenoffensief’ uit: een reeks prikkelende podcasts over verschillende Kempense thema’s.
De Kempen zijn uniek. Op een kleine oppervlakte vind je er vier gevangenissen met een capaciteit voor meer dan 1.000 gedetineerden. In de ene gemeente ligt ze zeer afgezonderd in het groen, in de andere pal in het centrum. Maar vaak blijft het een gesloten, onbekende wereld.
DIALOOG-vliegers, die naam heeft het kind gekregen. Met borelingen over heel Vlaanderen. In de diverse regio’s komen vrije burgers en gedetineerden samen om met elkaar uit te wisselen over onderwerpen als conflict en herstel. In de Kempen wordt het accent gelegd op het thema ‘vrijheid’, vanuit de redenering dat de tijden al conflictueus genoeg zijn, en dat er ook herstel ligt in het evenwaardig met elkaar in dialoog gaan.
