Samen
naar beter

Esbeek is een deelgemeente van Hilvarenbeek en heeft zo’n 1.250 inwoners. Het bevindt zich net over de Nederlandse grens, naast Poppel. Het hele verhaal is begonnen in 2006, toen er bijna niets meer leefde in het dorp. “Als we over 40 jaar nog een dorp willen zijn, dan moet er iets gebeuren!”.
Er werd gefocust op 2 belangrijke zaken:
- er is nood aan een ontmoetingsplaats, en
- we moeten de jongeren motiveren om te blijven wonen in het dorp.
Het centraal gelegen café in het dorp stond op dat moment te koop, wat natuurlijk een mooie kans was om een ontmoetingsplaats te creëren. Zo werd het café, ter waarde van €1,1 miljoen, collectief opgekocht. Hiervoor werd een coöperatie opgericht van zo’n 600 mensen. 300 hiervan hebben mee geïnvesteerd in het café.
Betrokkenheid in het dorp stond steeds centraal. Zo werd het café meermaals samen verbouwd, waarna er uiteraard ook steeds samen gefeest werd. Samen uit, samen thuis. Het café werd dé centrale ontmoetingsplaats, de spil van het dorp.
Zorg (onder andere voor senioren) en faciliteiten (zoals scholen) kregen opnieuw meer aandacht in Esbeek. Zo werd de kerk, die leeg stond, omgebouwd tot een nieuw schoolgebouw. De coöperatie heeft hier wel 6 jaar aan verbouwd. Later is de gemeente zelf ook mee ingestapt in dit project. Hierbij werd ook sterk rekening gehouden met duurzaamheid. Zo werden er zonnepanelen gelegd op het café, dat als een soort van energiecentrale fungeerde voor de school en voor het hele dorp.
Extra aandacht was er ook voor nieuwe inwoners van Esbeek. Deze waren super belangrijk. Aan de ene kant was het belangrijk om de identiteit van het dorp te behouden, het wij-gevoel. Maar aan de andere kant moest er ook steeds vernieuwing komen. Dit hoort nu eenmaal bij sociaal ondernemen, wat een coöperatie is.
“Het moet leuk zijn! En hierbij betrekken we graag iedereen: jong, oud, hoogopgeleid, laagopgeleid… iedereen is welkom” Op deze manier werken we steeds aan de verbinding, de sociale cohesie binnen Esbeek. In het café is er ondertussen ook een buitenmuseum. Jaarlijks krijgen we zo’n 30 000 bezoekers over de vloer, die ook hard nodig zijn om alles te kunnen financieren. Het is en blijft een onderneming.
De succesfactor? “Het gaat niet om de coöperatie, het gaat om de mensen. De coöperatie is slechts een hulpmiddel”. Met de coöperatie faciliteren we collectieve behoeftes, waar we continu naar op zoek zijn, en zijn we de cement tussen bedrijven en mensen in het dorp.
Reacties
- Welke vormen zijn afgevallen als je de keuze maakte voor een coöperatie? Waren er nog alternatieven?
- Toen ze in 2007 ermee begonnen, werd er op een gegeven moment gezegd door Piet dat ze een coöperatie gingen oprichten. Ze wilden een democratische rechtsvorm (een rechtsvorm omdat het gaat om een gezamenlijk eigendom). Een ‘stichting’ was niet democratisch, dus dit viel al snel af. Het moest dus een vereniging worden. Als je ook economische activiteiten wil organiseren, is een coöperatieve vereniging hiervoor de weg. De algemene ledenvergadering heeft het voor het zeggen.
- Het heeft te maken met (1) een collectief doel, (2) een vorm van urgentie en (3) je moet sociaal ondernemer zijn. En het gaat ook om vertrouwen in elkaar.
Dit kan ook interessant zijn:

Het kloppend hart van het dorp
In de Kempen zijn we fier op ons dorp. Op onze kermissen, buurtfeesten en warme burenrelaties. Toch lijkt…