Samen
naar beter

Alleman Mobiel geeft mensen in vervoersarmoede een bumperzetje. Slagen voor het theoretisch rijexamen is al even geen koud kunstje meer. Meer dan de helft van de Vlamingen die het jaarlijks proberen, lukt er na drie pogingen nog niet in.
Wie achterblijft zonder rijbewijs, ziet zijn kansen op de arbeidsmarkt grondig slinken. Avansa, Welzijnsschakel Hou-Vast en Basiseducatie Kempen sloegen de handen in elkaar om een laagdrempelige rijcursus in te richten voor mensen in vervoersarmoede.
In de regio Meerhout-Laakdal-Geel ijvert een werkgroep van verenigingen, burgers en beleidsmensen al enkele jaren voor een toegankelijke en betaalbare mobiliteit voor iedereen. Onder de noemer ‘Alleman Mobiel’ begeleidt Avansa Kempen er duurzame mobiliteitsprojecten rond het thema vervoersarmoede.
Ik geraak er niet
Wat we precies moeten verstaan onder ‘vervoersarmoede’? Het gaat niet louter over een financieel probleem, steekt Avansa-medewerker Viviane van wal. “Eigenlijk draait het in de meest brede zin om: ik geraak er niet. Daar kunnen heel wat verschillende redenen voor zijn. Misschien is er bij jou in de buurt geen openbaar vervoer of durf je niet alleen op de trein of bus te stappen? Misschien heb je geen fiets of kan je er niet mee rijden? Bovendien: niet iedereen is even goed te been en kan het fysiek aan om twee kilometer naar zijn werk te stappen. En heel wat mensen hebben geen auto of geen rijbewijs.”
Intussen zagen al enkele succesvolle mobiliteitsinitiatieven het daglicht in de drie Zuid-Kempense gemeenten, zoals een vormingstraject rond het gebruik van het openbaar vervoer en het experiment Fosterfiets. Allemaal projecten die zich specifiek richten op de combinatie tewerkstelling en vervoer. “Dat knelpunt kwam duidelijk naar voren uit een bevraging van een aantal stakeholders bij de opstart van Alleman Mobiel”, verduidelijkt Viviane.
“Sommige mensen vinden geen job, simpelweg omdat ze er niet geraken. Ik heb destijds met enkele interimbureaus gesproken. Zij gaven heel eerlijk toe dat ze mensen zonder rijbewijs soms moeilijk aan een job konden helpen. Ook van Welzijnsschakel Hou-Vast in Meerhout kregen we die feedback: nogal wat van hun gasten hadden het lastig om werk te vinden omdat ze geen auto konden rijden.”
Rijcursus op maat

Die eerste stap naar een rijbewijs, het theoretisch examen, is voor velen een zware vluchtheuvel om te nemen, beaamt coördinatrice Maria van Hou-Vast. “Het ís ook best een stevige uitdaging om op eigen houtje dat leerboek te bestuderen. En als je in deze regio een cursus wil volgen, dan moet je voor avondlessen naar Geel. Voor onze mensen is dat allemaal niet vanzelfsprekend. We kregen dus van hen de vraag of we in de eigen gemeente geen rijcursus konden organiseren. Die vraag heb ik doorgespeeld naar Viviane, die ik al kende van een eerdere samenwerking. Zij was meteen positief over het idee. Avansa is ook wel de ideale partner om zoiets op poten te zetten: zij hebben een uitgebreid netwerk van partners en wijzelf kunnen de doelgroep mobiliseren.”
“Ik heb dan contact opgenomen met het Centrum voor Basiseducatie”, vervolgt Viviane. “Zij waren zeker bereid om iets te organiseren op maat van deze mensen: een cursus van 45 uur, zowel praktisch als inhoudelijk aangepast aan de behoeftes van de doelgroep. ”
“In de groep van Welzijnsschakels zelf hebben we zeven gemotiveerde mensen gevonden”, vult Maria aan.
“Dat was al buiten verwachting. Bij maatwerkbedrijf De Sprong en het OCMW boden zich nog eens een negental mensen aan. Zo kregen we een mooi klasje bijeen.”
Gemeente Meerhout vond het onmiddellijk een wauw-initiatief, maakt Viviane enthousiast het verhaal rond. “We konden terecht in de bibliotheek, in een vergaderruimte met internet en mét drankjes voor de deelnemers. Zo was het plaatje volledig: we hadden voldoende leerlingen, een lesgeefster en een lokaal. In januari 2020 zijn we van start gegaan. Intussen hebben al heel wat cursisten hun eerste kans gewaagd om te slagen voor hun examen. Voorlopig nog even met wisselend succes, maar de goesting om er nu voluit voor te gaan, is er vast en zeker.”

Nagelbijten
32-jarige mama Tamara vertelt trots hoe zij haar voorlopig rijbewijs op zak kreeg.
Tamara, waarom heb jij je ingeschreven voor deze rijcursus?
“Ik wou gewoon héél graag dat rijbewijs hebben. Eerst en vooral om niet meer afhankelijk te zijn van iemand anders voor mijn vervoer. Mijn man werkt in Antwerpen en is elke dag vrij laat thuis, dus om naar de winkel te gaan of om een andere boodschap te doen, moet ik altijd op hem wachten. Ik werk zelf als logistiek medewerker in de nacht. Mijn jobplek is niet zo ver van hier, maar het leek me toch handig als ik ’s avonds niet meer telkens te voet of met de fiets moest gaan.”
Had je zelf al geprobeerd om je theoretisch examen af te leggen?
“Al een paar keer zelfs, maar op mijn eentje lukte het blijkbaar niet zo goed (lacht). Ik heb twee kindjes in huis en dan is het niet zo gemakkelijk om rustig te studeren. Ik was dus al enkele malen gezakt voor het examen en toen hoorde ik via mijn mama, die ook bezoeker is van Hou-Vast, van de rijcursus. Ik dacht direct: ik doe mee!”
Hoe zijn de lessen verlopen?
“We waren met een groepje van zo’n vijftien man. Heel gezellig eigenlijk. We hadden een fantastische lerares die heel goed wist hoe ze ons alles moest uitleggen. De leerstof hebben we op ons gemakske doorlopen. Elke les kregen we een klein examen van wat we de vorige keer gezien hadden. Zo werkten we iedere keer een hoofdstuk af.”
Voelde je je terug een beetje op de schoolbanken?
“Ja, en ik vond dat best plezant. Ik heb mijn school niet kunnen afmaken omdat ik vroeg zwanger was. Ik ben later ook niet meer terug gaan studeren, dus die sociale contacten mis je toch een beetje. Dit vond ik dan ook echt wel leuk, nog eens terug naar de klas.”
Je bent intussen ook geslaagd voor je theoretisch examen? Proficiat!
“Ja, ik was zo zenuwachtig als wat! Ik had eerst een paar nachten moeten werken en daarna de nachten voor het examen amper geslapen. Dus ik dacht: als dat maar goedkomt (lacht). Ik heb eerlijk gezegd ook wel mijn best gedaan. Ik heb dat boekje alle dagen gelezen, van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. En ik had nog een extra motivatie: ik móest er wel door zijn, want dan kreeg ik van mijn man een auto (lacht). En intussen heb ik hem, mijn Volkswagen Polo, een heel schattig wagentje.”
Nu ben je aan het oefenen voor je praktisch rijexamen?
“Inderdaad, ik ben al een paar keer gaan rijden. Alleen, als ik achter het stuur kruip, blokkeer ik. Verschrikkelijk! Ik heb al de raad gekregen: eens een keer goed gas geven en dan ben je vertrokken (lacht).
Dat ga ik dus maar eens proberen. Ik heb er in elk geval goede moed in, het komt wel in orde.”
Wanneer hoop je je definitieve rijbewijs binnen te halen?
“Zeker voor mijn verjaardag, op 25 april. Kruis dus al maar aan in de agenda. Je gaat me binnenkort nogal zien flitsen, door Meerhout en omstreken (lacht).”