Samen
naar beter

Wat maakt of kraakt een hechte dorpsgemeenschap? Welke rol spelen tradities daarbij?
Janna is coördinator van de regionale cultuur- en erfgoedcel Stuifzand die de gemeenten Balen, Dessel, Geel, Laakdal, Meerhout, Mol en Retie ondersteunt. Janna kent de Kempen als een dorpenregio, die op haar beurt is opgedeeld in vele wijken en buurten. Twee à drie eeuwen geleden was de Kempen al versplinterd in talloze kleine gemeenschappen. Die hadden allemaal zowat dezelfde structuur: de dorpskern met daarrond velden en aan de rand de heide. Dat laatste gebied, de ‘vroente’ of ‘aart’, werd nog tot midden de 19de eeuw gemeenschappelijk gebruikt en beheerd door de bewoners. Een vorm van collectiviteit die toch wel uniek was voor onze streek.
Daar werden de wortels gelegd voor een gevoel van samenhorigheid dat je ook vandaag nog terugvindt in onze Kempense dorpen, ons verenigingsleven en onze feestcultuur. We lijken als Kempenaren grote nood te hebben om samen te komen en onze gemeenschap te vieren. Ommegangprocessies, bedelzingen, kermissen, bloemencorso’s, karnaval, wipschieten of jubileumvieringen in de straat: de voorbeelden zijn legio. In tegenstelling tot de meer stedelijke cultuur is de Kempen geen regio die rijk is aan beschermde monumenten, erkende topstukken of erfgoedobjecten. Maar! We blinken wel uit in immaterieel erfgoed: het erfgoed dat in de handen en harten van mensen zit. Op dat kapitaal mogen we absoluut fier zijn.
Elke plek in de Kempen kent wel een bijzonder verhaal. Een verhaal dat we samen delen met de mensen hier en nu. Ons Kempense verleden, in al haar dorpse diversiteit, kan een inspiratie zijn om mensen te verbinden. Want: een collectiestuk kan je bewaren in een museum, een traditie wordt alleen overgeleverd door een gemeenschap. Je hebt er mensen voor nodig. Over tradities mag je dan ook geen stolp plaatsen, dan haal je de zuurstof eruit. Immaterieel erfgoed moet leven. Vanuit die vaststelling kunnen we met een frisse blik naar heemkunde kijken.
Dit kan ook interessant zijn:

Het kloppend hart van het dorp
In de Kempen zijn we fier op ons dorp. Op onze kermissen, buurtfeesten en warme burenrelaties. Toch lijkt…