Niet meer dan dat?

Maar kennen we dan onszelf niet? De kans is heel groot dat we onszelf identificeren met ons beroep, diploma, succes, relaties, karakter, emoties, bezit, ons verleden, verlangens, angsten, talenten, beperkingen, enz. Maar zijn we dat alles? Zijn we bijvoorbeeld ons bezit? Zijn we niet meer dan dat? En hoe gaan we om met die onophoudelijke stroom van ideeën en gewaarwordingen?

Meestal laten we ons meevoeren met de stroom van gedachten en gevoelens zoals een stukje hout dat meedrijft met de stroom van het water in de rivier. Zitten in stilte is dan zoiets als uit de rivier stappen en vanop de oever de gedachten laten komen en wegebben, zonder afkeuring, gewoon laten komen wat komt.

Volhouden helpt

Regelmatig een lange tijd stil zitten en niets doen kan je tot een diepe rust brengen. Maar het kan ook onaangenaam zijn, irriterend zelfs. Na meer dan tien jaar mediteren, blijft het mij moeite kosten om het vol te houden. Het is vergelijkbaar met wat vele joggers ervaren. Starten is vaak moeilijk, maar wie volhoudt, wil het niet meer missen.

De irritatie bij het zitten in stilte, kan te maken hebben met een negatief zelfbeeld. De uitdrukking ‘Jezelf tegenkomen’, is hiervan een veel gebruikte formulering. Bram Vermeulen gaat uit van een positief zelfbeeld als hij in zijn liedje zingt: ”Je bent nooit alleen als je samen met jezelf bent”.

De coronahectiek

Het virus en de vele maatregelen hebben voor veel mensen ingrijpende gevolgen. Het doel van de ingrepen is de menselijke contacten te beperken zodat het virus zich niet of moeilijker kan verspreiden.

Voor veel mensen verandert de dagindeling grondig. Denken we maar aan de vele werklozen door de sluiting van ondernemingen en die naast het inkomensverlies ook nog een  nieuwe dagindeling moeten vinden. Anderen moesten thuis werken om de te drukke verplaatsingen te vermijden. Door de sluiting van de scholen bleven ook de kinderen thuis en moest er voor kinderopvang gezorgd worden. Heel wat gezinnen werden geconfronteerd met een combinatie van werkloosheid, thuiswerk en kinderopvang. Voor de een bracht dit een overbelasting mee, terwijl anderen zich in werkloosheid verveelden. De sluiting van winkels en warenhuizen had tot gevolg dat alleen noodzakelijke aankopen mochten gebeuren.

Maar nog ingrijpender was de situatie in de zorgsector. Voor geneesheren en verplegend personeel, werd het een uitputtingsslag. Voor zieken in klinieken en rusthuisbewoners

werden het dagen van eenzaamheid en angst,ondermeer door het verbod of de strenge beperking van het bezoekrecht en het grote tekort aan personeel en middelen.

Coronastilte en bezinning

De crisis is niet alleen maar kommer en kwel. De crisis heeft velen aan het denken gezet of beter, velen hebben kunnen ervaren dat een andere manier van leven mogelijk is en bevrijdend kan werken.

Denken we maar aan het verkeer. Plots bleek dat veel verkeer overbodig was en kon vermeden worden door thuiswerk, videoconferenties, andere digitale mogelijkheden en het massaal gebruik van de fiets. Zo werd er niet alleen tijd bespaard, het werd stiller, rustiger, de luchtkwaliteit verbeterde en fietsen is nu eenmaal goedkoper en gezonder dan met de auto rijden.

Door de sluiting van winkels en warenhuizen en de beperking van de aankopen tot het noodzakelijke ervoeren veel mensen dat ze geld en tijd bespaarden. Winkelen met een aankooplijstje van spullen die je nodig hebt, voorkomt veel impulsieve  aankopen, maakt ons minder verleidbaar door de reclame en maken ons vrijere mensen.

Hoe ik de crisis ervoer

Hoe je de crisis ervaart, wordt in hoge mate bepaald door je sociale, economische en culturele situatie.

Door de leeftijd (86) ben ik een hoog risicogeval. Gelukkig ben ik voor mijn leeftijd nog redelijk gezond. Maar toch, een besmetting is levensbedreigend. Mijn inkomen is verzekerd, het huis is afbetaald, de kinderen zijn uit huis, wonen in de buurt, gaan voor ons winkelen en waken erover dat wij de wettelijke voorschriften naleven.

We wonen in een groene omgeving zo dat we veilig kunnen wandelen, fietsen en in de tuin werken. De bezoekjes van buren, vrienden en familie, staan op een laag pitje. Dat ervaren we als een gemis, maar des te meer bellen we, sturen mailtjes, zijn we actief op de computer en downloaden we tv-programma’s en nemen we makkelijker een boek. Voor de nodige verplaatsingen beschikken we over een elektrische fiets.

Als ik me vergelijk met de werklozen, de gezinnen met kleine kinderen al of niet met een krappe behuizing, de ouderen in de woon- en zorgcentra, met het verplegend en verzorgend personeel, overweegt de dankbaarheid en wil ik oproepen om als maatschappij nog meer solidair te zijn met degenen die het zwaarst getroffen zijn door het coronavirus.

Versobering onvermijdelijk

Als we onze aarde leefbaar willen houden en we alle mensen een minimum aan welvaart willen verzekeren, is versobering onvermijdelijk. Versobering, verstilling, vertraging zijn onmisbaar als we de verslaving van het consumentisme willen overstijgen en een meer solidaire samenleving willen mogelijk maken.