Buurtbudgetten werden eerst geïntroduceerd in het buitenland en nadien ook in een paar grootsteden bij ons. Maar in kleine gemeenten en op het platteland zijn ze nieuw en vrij zeldzaam. Balen (Olmen) en Arendonk zijn twee gemeenten die in 2018 op de kar van de ‘Buurtbudgetten’ sprongen.

Participatie

“Wij werden gecontacteerd door Thomas More om via participatie de kwaliteit van het buurtleven te verbeteren,” herinnert Karine Soenen zich. Karine is ouderenbeleidscoördinator bij het OCMW van Arendonk. “We zijn op onze beurt op de deur van Avansa Kempen gaan kloppen, omdat we weten dat zij de specialisten zijn van participatieprojecten. Voor ons was Avansa Kempen de logische partner om het Buurtbudget mee te realiseren.”

“Het principe van een Buurtbudget is vrij simpel. De lokale overheid kan een buurt of wijk geld geven om het buurtleven te verbeteren. Dat kan op verschillende manieren. De focus kan bijvoorbeeld liggen op het vergroenen of het veiliger maken van een buurt, maar ook op het verhogen van de sociale cohesie. Daar beslist de buurt uiteindelijk zelf over. Wel moet aan een aantal evidente voorwaarden voldaan worden: zo moet het resultaat effect hebben op de hele buurt en niet op een deel ervan, of op enkele personen. Er moet dus een algemeen belang gediend worden. En de wensen moeten ook financieel haalbaar zijn. Het bouwen van een sporthal of een zwembad, als dat al wenselijk zou zijn, is geen zaak voor een Buurtbudget. Het gaat om kleinschalige ingrepen die wel grote gevolgen kunnen hebben.”

Om in aanmerking te komen voor een Buurtbudget, moet er dus binnen een paar lijntjes gekleurd worden. “Op een startfeest waarop we alle buurtbewoners uitnodigden, hebben we dat duidelijk gemaakt,” zegt Christa Truyen van Avansa Kempen. “We schoven een negental thema’s naar voor waarrond we zouden kunnen werken. De buurt koos daar een top drie uit. ‘Ontmoeting’ stond met stip op één. ‘Ontspanning en vrije tijd’ en ‘Groen’ waren de twee andere thema’s waar ze voor kozen. Eens we wisten rond welke thema’s we in deze buurt wilden werken, moesten we nog bepalen wat we precies wilden realiseren. Zo kwamen we uiteindelijk tot het realiseren van enkele picknickbanken, het plaatsen van een paar bloembakken, het introduceren van een fietskar en het aanleggen van een petanquebaan.”

Buurtcomité Tulpenwijk bestaat uit meer dan 250 gezinnen. Goed voor ongeveer 500 personen. Seniorenconsulent Ezra Gooskens: “Het gebied waarin het buurtcomité opereert, bestaat uit twee delen. Om te beginnen is er de sociale woonwijk van De Rennen en De Leggen, waartoe ook de zijstraten De Valkborch, De Muite en Weihof nog behoren Ook de aanpalende straat Kooiman én het verlengde ervan, Bellekens en De Horeman werd bij opgenomen in het buurtcomité Tulpenwijk.”

Sterke schouders nodig

Renilda Van Beers is de stuwende kracht achter het buurtcomité. “We kozen bewust voor de naam Tulpenwijk. Daarmee verwijzen we zowel naar de wijk als naar de straat die in principe buiten de wijk zelf ligt, maar wel mee deel uitmaakt van de buurtwerking. In De Horeman staat immers een prachtige tulpenboom van meer dan 50 jaar oud. In ons logo staat ook een tulp afgebeeld. We willen Kooiman, Bellekens en De Horeman zich echt betrokken voelen bij het comité. De wijkwerking omvat meer dan de wijk zelf.”

Renilda woont er al 32 jaar. “De wijk was nog vrij nieuw en veel jonge gezinnen vestigden zich toen hier. Ook toen was er een buurtcomité actief. In de zomer werden er bijvoorbeeld spelletjes voor kinderen georganiseerd. Maar dat is niet blijven duren en de samenhang tussen de buurtbewoners verminderde. Daar was niet echt een oorzaak voor; er was geen verdeeldheid of zo. Ik denk eerder dat het een symptoom van de tijd was. Iedereen ging meer op zichzelf leven en zijn eigen weg bewandelen, wat op zich wel jammer was. Ik was dan ook blij toen ik hoorde dat Avansa Kempen hier een nieuwe buurtwerking wilde lanceren, al sprong ik zelf niet meteen op de kar. Ik ben alleenstaand en op mijn werk kan het best druk zijn. Ik wil niet té veel hooi op mijn vork nemen. Voorlopig vervul ik wel een trekkersrol, maar het is niet de bedoeling dat ik die rol blijf opnemen. Of toch zeker niet alleen. Ik heb hulp nodig.”

Bewoner Chris Van Mechelen, die al 14 jaar in de wijk woont, beaamt dat. “Er zijn nu 6 of 7 mensen in het comité die echt actief zijn en de touwtjes in handen nemen. Dat is nog te weinig. We moeten het werk over meer mensen kunnen verdelen. 20 of zelfs 30 mensen zou ideaal zijn. Dat is een werkpunt. Niet alleen voor onze werking trouwens. Je ziet dat in elke organisatie, dat het grote werk steeds bij dezelfde personen terechtkomt. Ook bij de mensen die onze activiteiten bezoeken, merk ik dat. Ik kan op voorhand goed inschatten wie er op af zal komen en wie niet. Dat is geen verwijt, dat is een vaststelling. Iets dat we in de gaten moeten houden, en blijven proberen iederéén mee te krijgen.”

Volle ideeënbus

Paul Peeters is een vreemde eend in de bijt, in die zin dat hij nog maar een dik half jaar in Horeman woont. “Ik heb 50 jaar in de horeca gewerkt in het centrum van Arendonk. Voor mij was het tijd om de rust op te zoeken. Ik ben hier goed ontvangen en ik voel me hier prima. Ik ben ook blij met het buurtcomité. Ik heb gezegd dat ik geen functie in het comité wil, en geen verplichtingen of verantwoordelijkheden. Maar als vrijwilliger wil ik altijd mee de handen uit de mouwen steken. Als ze denken dat ze mij kunnen gebruiken, moeten ze dat maar laten horen en ik ben er. Dat weten ze.”

Meer sterke schouders om de organisatie te dragen mogen dan wenselijk zijn; het heeft het buurtcomité niet belet om al veel activiteiten te organiseren: een bloemenmarkt, een petanquewedstrijd, een rommelmarkt voor kinderen, een Paasdrink… Christa Truyen zag het allemaal met veel plezier gebeuren. “Eigenlijk is dat ook een voorwaarde die de gemeente oplegt. Ze willen wel picknickbanken plaatsen of een petanquebaan aanleggen, maar dan laten ze het los. Het is niet aan de gemeente om er activiteiten te organiseren. Dat moet de buurt zelf doen en dat is dus ook gebeurd.”

Tijdens het lanceringsfeest van buurtcomité Tulpenwijk werden al tien ideeën in de ideeënbus gestopt: een trage wandeling (ook voor mensen met een rollator), een zoektocht voor kinderen, een hinkelpad, picknick op het voetbalveld, tulpenbomen en tulpenbollen planten, het herstellen van het hekwerk rond het voetbalveld, een plan om samen ergens een tas koffie te gaan drinken, het plaatsen van nog meer babbelbanken, een muziekavond in de zomer en een winterwandeling. Aan inspiratie ontbreekt het de wijk in elk geval niet. Dat merkt ook Marina Gys, schepen van Sociale Zaken. “Ons doel was om hier een warme woonomgeving verder uit te bouwen en ik zie dat dat gelukt is. Er zijn al veel acties geweest en initiatieven ondernomen, en de ideeënbus zit alweer vol. De wijk leeft!”

Foto’s

© Chris Stessens